CCNP-Routing Tìm hiểu khái niệm IAM và tầm quan trọng của nó trong bảo mật hệ thống

huyle1204

Intern
Xin chào mọi người, ở bài viết này mình sẽ chia sẻ một khái niệm rất quan trọng trong bảo mật hệ thống: IAM – Identity and Access Manager

Mục lục
I. IAM là gì?
II. IAM gồm những thành phần nào?
III. Vì sao IAM quan trọng trong bảo mật hệ thống?
IV. Một số nền tảng IAM phổ biến hiện nay
V. Tổng kết

I. IAM là gì?

IAM (Identity and Access Management – Quản lý danh tính và truy cập) là một tập hợp các chính sách, quy trình và công cụ giúp đảm bảo rằng đúng người có quyền truy cập đúng tài nguyên vào đúng thời điểm trong hệ thống CNTT.
Hiểu nôm na, IAM giống như người gác cổng của hệ thống. Nó sẽ kiểm tra danh tính người dùng, xác định họ là ai, và cấp quyền phù hợp cho họ – không hơn, không kém.
1747508340472.png


II. IAM gồm những thành phần nào?
Một hệ thống IAM thường bao gồm:
  • Xác thực (Authentication): Kiểm tra người dùng là ai – dùng tài khoản mật khẩu, OTP, xác thực đa yếu tố (MFA), vân tay, v.v.
  • Phân quyền (Authorization): Sau khi xác thực, hệ thống xác định người đó được phép làm gì trong hệ thống.
  • SSO (Single Sign-On): Cho phép người dùng đăng nhập một lần, truy cập nhiều dịch vụ.
  • Ghi log – giám sát truy cập: Theo dõi ai đã làm gì, khi nào – giúp điều tra khi có sự cố.
  • Quản lý vòng đời tài khoản: Tạo, sửa, tạm khóa, hoặc xóa tài khoản người dùng khi cần.

III. Vì sao IAM quan trọng trong bảo mật hệ thống?
Trong thời đại số, dữ liệu ngày càng trở thành tài sản quan trọng nhất của doanh nghiệp. Việc để người không có thẩm quyền truy cập vào hệ thống có thể dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng như rò rỉ thông tin, phá hoại dữ liệu, hay thậm chí là tấn công mạng. IAM giúp đảm bảo chỉ những người được ủy quyền mới có thể truy cập đúng dữ liệu, đúng thời điểm, đúng cách.

Hơn nữa, IAM là công cụ nền tảng giúp tổ chức tuân thủ các quy định bảo mật như GDPR, HIPAA, PCI-DSS... Việc thiếu một hệ thống IAM bài bản khiến tổ chức khó theo dõi được ai đang làm gì trên hệ thống, từ đó dẫn đến lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng.

IV. Một số nền tảng IAM phổ biến hiện nay
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều nền tảng IAM (Identity and Access Management) được phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các tổ chức trong việc bảo mật và quản lý truy cập. Dưới đây là một số giải pháp IAM nổi bật, mỗi nền tảng mang theo những ưu điểm riêng, phù hợp với những quy mô và mục tiêu khác nhau.

1. Microsoft Entra ID (trước đây là Azure Active Directory)

1747508848800.png

Microsoft Entra ID là giải pháp IAM của Microsoft, được tích hợp sâu với hệ sinh thái Microsoft 365, Azure và các ứng dụng cloud khác. Đây là một trong những nền tảng IAM phổ biến nhất hiện nay nhờ vào khả năng hỗ trợ đăng nhập một lần (SSO), xác thực đa yếu tố (MFA), và tích hợp dễ dàng với hơn 2.800 ứng dụng SaaS phổ biến.
  • Ưu điểm nổi bật:
    • Tích hợp chặt chẽ với Windows, Office 365 và Azure.
    • Có thể sử dụng với hybrid cloud (kết hợp giữa on-premises và cloud).
    • Hỗ trợ Conditional Access – chính sách điều kiện truy cập mạnh mẽ.
    • Được cập nhật thường xuyên, bảo mật cao, dễ mở rộng.
  • Đối tượng phù hợp:
    Doanh nghiệp đang sử dụng hệ sinh thái của Microsoft hoặc chuyển dần lên đám mây.

2. Okta

1747508922952.png

Okta là một nền tảng IAM thuần cloud, chuyên cung cấp các giải pháp về quản lý danh tính cho cả người dùng nội bộ và khách hàng bên ngoài (CIAM – Customer IAM). Với giao diện trực quan, khả năng tích hợp mạnh mẽ, Okta đang được sử dụng rộng rãi trong các doanh nghiệp hiện đại, đặc biệt là các công ty công nghệ và startup.
  • Ưu điểm nổi bật:
    • Hỗ trợ SSO, MFA, Provisioning, Lifecycle Management.
    • Dễ dàng tích hợp với hàng nghìn ứng dụng SaaS như Salesforce, Zoom, AWS, GitHub,...
    • Có khả năng mở rộng tốt, hỗ trợ CIAM và B2B.
    • Giao diện quản trị thân thiện, dễ sử dụng.
  • Đối tượng phù hợp:
    Các doanh nghiệp cần giải pháp IAM nhanh gọn, linh hoạt, thuần cloud.

3. IBM Security Verify (trước đây là IBM IAM)

1747509045038.png

IBM Security Verify là giải pháp IAM của tập đoàn IBM, tích hợp các công nghệ AI để hỗ trợ việc xác thực người dùng một cách thông minh. Điểm mạnh của IBM nằm ở khả năng phân tích hành vi người dùng để phát hiện bất thường và tự động hóa phản ứng.
  • Ưu điểm nổi bật:
    • Hỗ trợ AI trong việc phát hiện truy cập bất thường.
    • Quản lý danh tính đa dạng người dùng – nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp.
    • Tích hợp tốt với các hệ thống doanh nghiệp lớn, có quy mô phức tạp.
    • Có khả năng mở rộng theo quy mô toàn cầu.
  • Đối tượng phù hợp:
    Tổ chức lớn cần IAM kết hợp bảo mật nâng cao với AI, đặc biệt là các công ty đa quốc gia.

V. Tổng kết
IAM là một phần không thể thiếu trong chiến lược bảo mật hiện đại. Việc triển khai một hệ thống IAM hiệu quả sẽ giúp tổ chức kiểm soát tốt hơn việc truy cập tài nguyên, giảm thiểu rủi ro rò rỉ thông tin và nâng cao độ tin cậy của hệ thống.

Hy vọng bài viết đã giúp anh em có cái nhìn rõ hơn về IAM. Nếu cần mình có thể viết thêm phần hướng dẫn triển khai cơ bản với Keycloak hoặc tích hợp SSO. Cảm ơn mọi người đã đọc!
 
Back
Top